نگاه امام به جوانان فرصت‌محور بود

با اندک گذری در تاریخ این مرز و بوم می توان به وضوح شاهد رویدادهای عظیم و بی نظیری بود. روزنگاری از فراز و نشیب های بسیار، از سرگذشت افراد و حکومت هایی که ما را به گذشته برمی گرداند، اما در میان این حوادث و رویدادهای مختلف به واقع می توان نهضت عاشورایی امام امت و فرو ریختن کاخ استبداد را از مهمترین وقایع تأثیرگذار این کشور نام برد. امروز بیش از 30 سال از آن حماسه تاریخ ساز می گذرد و این انقلاب شاهد حضور سه نسل از جوانان با ایمان و پرشور بوده است. نسل اول که انقلاب را با تمام مشکلات و شیرینی به رهبری امام راحل(ره) به پیروزی رساند.

 نسل دومی که سال ها پس از انقلاب و در زمان جنگ و سازندگی با انقلاب و آرمان های امام(ره) ارتباط برقرار کرد و اما امروز نسل سوم در حقیقت قلب تپنده این انقلاب می باشد که پرچمدار اصلی این نظام اسلامی است. نسلی که شاید به مثابه نسل قبل با تاریخ انقلاب و ارزش های آن بسیار آشنا نیست و از سویی پیشرفت فناوری اطلاعات زمینه ای را در جهت جنگ نرم دشمن ایجاد نموده و وظیفه ای سنگین را نسبت به نسل های پیش برعهده جوانان گذاشته است. با توجه به اهمیت میزان شناخت نسل سوم امروز نسبت به تاریخ انقلاب و تلاش دشمن در جهت فراموش سازی ارزش ها و آرمان های این انقلاب از اذهان جوانان این نسل، تصمیم گرفتیم تا با حضور در میان جمعی از جوانان نسل سومی به این دغدغه اصلی پاسخ دهیم که تا چه میزان با تاریخ نهضت خمینی کبیر و آرمان های آن آشنا هستند؟

دشمن درصدد کم رنگ کردن تاریخ انقلاب است

«ملیحه امامی نژاد» یکی از اعضای فعال بسیج که دارای مدرک مترجمی زبان نیز می باشد، اولین مخاطب سوال ما است. وی در ابتدا با دسته بندی جوانان به دو گروه می گوید: بنده به این مسئله نظر دارم که انقلاب و تاریخ آن کمتر در اذهان جوانان امروز مورد تفکر و تعقل قرار می گیرد البته منظور از جوانان آن دسته از افرادی که دغدغه حفظ ارزش های انقلاب را دارند، نیست بلکه در نقطه مقابل، متأسفانه برخی از جوانان هم نسل ما قرار می گیرند که توجه جدی به تاریخ انقلاب و ارزش های آن ندارند و اینها در اینجا مدنظر هستند. وی در خصوص علل کم رنگ شدن تاریخ انقلاب در اذهان این دسته از نسل سومی ها به کناره گیری افراد نسل های اول و دوم انقلاب اشاره می کند و می گوید: متأسفانه جدا شدن دو نسل تأثیرگذار در ایجاد و حفظ این انقلاب از جامعه و جوانان و همچنین کم کاری محیط هایی که می توانند مروج فرهنگ انقلاب باشند از جمله صدا و سیما، آموزش و پرورش و دانشگاه ها و ... می توانند از مواردی باشند که کم رنگ شدن تفکر عمیق عده ای از جوانان را درخصوص مسئله انقلاب سبب می شوند.

«منیره اخوان» دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد رشته روابط بین الملل نیز پاسخ سوال ما را با اذعان به اینکه شناختش نسبت به تاریخ انقلاب اسلامی بیشتر جنبه تاریخی دارد، این چنین می دهد: آگاهی بنده مربوط به وقایعی است که در فرآیند پیروزی انقلاب و شخصیت هایی که منجر به این رویداد عظیم شدند می شود ولی متأسفانه باید اعتراف داشته باشم که شناخت دقیق و عمیقی نسبت به محتوای ارزشی و آرمان های این انقلاب ندارم. وی در خصوص آسیب شناسی این مسئله که چرا باید در برخی از نسل سومی ها امروز شاهد کم رنگ شدن دغدغه نسبت به حفظ ارزش های انقلاب بود، می گوید: متأسفانه سطحی نگری و عدم توجه به محتوای آرمان های اولیه انقلاب و ... می تواند از دلایل این امر باشد.

«محمدعلی جوینی» دانشجوی مقطع لیسانس رشته الکترونیک نیز با اشاره به اینکه نسل امروز با توجه به عدم حضور در دوران انقلاب، تنها از طریق رسانه های جمعی و دیدگاه اطرافیان نسبت به تاریخ انقلاب شناخت دارند، می گوید: مسئولان برای افزایش آگاهی و ایجاد تفکر عمیق در میان نسل امروز باید با ایجاد تمایل در آنها برای تحقیق و پژوهش درخصوص انقلاب و همچنین تولید محصولات رسانه ای جذاب با محوریت تاریخ مستند انقلاب، حرکت سریعی را انجام نماید و فرصت به دشمن در جهت ایجاد شبهه و تردید برای کم رنگ نمودن ارزش های ناب این انقلاب را ندهند.

«حامد محمدی» دانشجوی سال سوم مهندسی مکانیک نیز با بیان اینکه هر قدر نسل ها از تاریخ تولد انقلاب دورتر می شوند شناخت و آگاهی شان نیز نسبت به آن کم رنگ تر می گردد، می افزاید: ایجاد راه پیمایی در 22 بهمن بسیار خوب است، اما هر روز ما باید 22 بهمن باشد. باید شهدا در زندگی روزمره وارد شوند البته نه با اسم، نه با یاد، بلکه صد در صد با عمل و این کار فرهنگی تلاش فدائیانی مثل رزمندگان جنگ را می طلبد تا فدا شوند و این راه را برای حفظ تاریخ انقلاب و دستاوردهای آن باز نگه دارند.

«یاسمن عبدلی» دارای مدرک فوق لیسانس علوم ارتباطات اجتماعی نیز با تأیید اینکه تا حدودی شاهد کم رنگ شدن شناخت جوانان از تاریخ انقلاب هستیم، اذعان می دارد: متأسفانه امروزه رسانه هایی مثل بی بی سی، صدای آمریکا با ایجاد جریان فتنه همواره سعی دارند تاریخ سراسر پر شور انقلاب اسلامی را از اذهان جوانان پاک نمایند و آنها را گرفتار توهم و فرهنگ منحط غربی کنند. وی ادامه می دهد: لذا انتظار می رود، مسئولان محترم که در عرصه فرهنگ سازی جوانان فعالیت می کنند با روشن ساختن اذهان قشر جوان، سعی کنند این حرکت پرشور را تداوم دهند.

«سید سجاد اولیایی» دارای مدرک فوق لیسانس شیمی نیز گرایش مادیگری برخی مسئولان و فاصله گرفتن آنان از آرمان های انقلابی امام را از جمله مسائل مهمی می داند که سبب فاصله گرفتن برخی از نسل سومی ها از تاریخ انقلاب شده است و در ادامه می گوید: اگر به واقع می خواهیم حقیقت را جویا شویم، باید متوجه باشیم که دشمنان داخلی و خارجی در پی کم رنگ کردن تاریخ انقلاب می باشند، بنابراین باید با ایمان و آگاهی فرآیندی در جهت بازگشت با بصیرت و متفکرانه به آرمان های امام و فرامین ولایت فقیه را در پی بگیریم.

جوانان در جنگ نرم یک فرصت محسوب می‌شوند نه تهدید

در ادامه این گزارش، به جهت واکاوی میزان شناخت دقیق جوانان نسل سوم تا حدودی چهارم نسبت به تاریخ انقلاب شکوهمند اسلامی و همچنین آرمان های آن با توجه به شرایط اجتماعی و سیاسی جامعه امروز، تصمیم گرفتیم گفت وگویی را با دکتر پرویز امینی (پژوهشگر سیاسی و اجتماعی و نویسنده کتاب جامعه شناسی 22 خرداد) داشته باشیم.

* در خصوص جوانان، مطالعات و پژوهش های مختلفی از زاویه های متعدد انجام شده است. شما رویکردهای موجود به جوانان را چگونه ارزیابی می کنید کدام را بهتر می دانید؟

** می دانیم که جوانان یا به تعبیری نسل سوم و بعضاً چهارم اکثریت جامعه ایران را تشکیل می دهد و همین ویژگی به طور طبیعی جوانان و مسایل مربوط به آنان را در کانون موضوعات و مسایل مهم جامعه قرار می دهد. در این باره آنچه اهمیت دارد زاویه دید و نوع نگاه به جوانان و نسل سوم است که در سطح کلان در دو رویکرد قابل تقسیم است. رویکرد نخست که از آن به رویکردی تهدیدمحور یاد می کنیم، بر اساس برخی واقعیت ها و نشانه های قابل مشاهده در جامعه مثل نوع پوشش و ظاهر برخی دختران و پسران، پیش فرض اصلی خود را تهدید بودن نسل جوان ایران قرار داده است. بنابراین از نظر چگونگی مواجهه با این جوانان دائماً به دنبال روش ها و ابزارهایی است که بتواند این تهدید را کنترل و مهار نماید. رویکرد دوم که از آن به رویکردی فرصت محور تلقی می نماییم، رویکردی است که ویژگی جوانی جامعه را به عنوان یک فرصت تلقی می نماید و در مواجهه با این نسل به سمت روش ها و تعاملاتی می رود که بتواند از فرصت جوانی که توأم با پر انرژی بودن و پرنشاط بودن و امیدوار بودن، تحول خواهی و آرمانگرا بودن است، استفاده حداکثری برای پیشبرد کشور و پیشرفت انقلاب بنماید.

* آیا در رویکرد فرصت محور، تجربه ای داریم که با تکیه بر آن بتوانیم به درک عینی و ملموس تری از این رویکرد برسیم؟

** تجربه نهضت امام خمینی(ره) در جریان انقلاب اسلامی که جوانان در آن محوریت داشتند، یکی از این واقعیت هاست. نهضت امام(ره) با جوانانی پیش رفت که در محیط زندگی آنها در رژیم طاغوت انواع و اقسام مراکز فساد به طور رسمی دایر بود و آلوده کردن جوانان به فساد جنسی و اخلاقی و اعتیاد و غرب گرایی جزء سیاست های دستگاه حاکم بود، اما تلقی فرصت باوری امام(ره) به جوانان و اعتماد به آنها و گشودن یک افق آرمانی پیش چشم آنها، فضا و جوانان را آنچنان دگرگون کرد که پایه های رژیم طاغوتی پهلوی را همان ها در هم شکستند و به اسطوره های بزرگی در جریان دفاع مقدس هشت ساله تبدیل شدند مانند باکری ها، همت ها، باقری ها و زین الدین ها و...

بعد از امام نیز مقام معظم رهبری در تعامل با جوانان رویه امام (ره) را در پیش گرفتند و به نسل جوان به عنوان یک فرصت بزرگ نگاه کردند که یکی از ثمرات آن فتح قله های علمی و فناوری در سال های اخیر به دست جوانان است و حتی یکی از دلایل انتخاب دهه چهارم به عنوان دهه پیشرفت و عدالت را وجود نسل جوان، پر انرژی و تحصیلکرده دانستند.

* یکی از مهمترین مباحثی که امروز مطرح می شود بحث جنگ نرم است. از نظر جناب عالی با توجه به رویکرد فرصت محور که شما به آن اشاره دارید و این رویکرد را بهتر می دانید در فضای جنگ نرم و شرایطی که خطر تهدید فراموشی تاریخ انقلاب وجود دارد، چگونه باید از ظرفیت های نسل جوان در این حوزه استفاده کرد؟

** مدت ها است که درباره جنگ نرم و به تبع آن براندازی نرم که هدف جنگ نرم می باشد، سخن گفته می شود، اما کمتر از منظری جامعه شناسانه به این موضوع نگریسته شده است.

در جامعه شناسی براندازی نرم با سه مولفه کلیدی مواجه هستیم که عناصر ضروری آن محسوب می شوند که بدون وجود آنها جنگ نرم ناکام خواهد ماند:

1- وجود جریان تجدیدنظرطلب و ساختارشکن شبه انقلابی

2- آزادی‌های سیاسی و سازوکار انتخابات به عنوان بستر طبیعی

3- تحولات ارزشی جامعه و شکل گرفتن طبقه هوادار غرب به عنوان آسیب درونی.

در واقع کانون جنگ نرم طی شدن پرونده ای دو مرحله ای به صورت زیر است:

1- واگرایی از ارزش های خودی (ایجاد اعراض در جامعه نسبت به ارزش های مورد قبول)

2- همگرایی با ارزش های رقیب (ایجاد اقبال در جامعه نسبت به ارزش های غربی)

و چون اکثریت جامعه ما را جوانان تشکیل می دهد، بنابراین بیشترین تمرکز این پروژه بر روی آنهاست. در چنین شرایطی باید با تلقی فرصت محور و پرهیز از نگاه تهدیدمحور با نسل سوم و چهارم مواجه شد و به این نسل اعتماد کرد که مانند نسل اول شیفته و علاقه مند به ارزش ها و آرمان ها است و چنانچه ارزش ها و آرمان های انقلاب در فرایندی درست و درونی به این نسل منتقل گردد، همان و بلکه بالاتر از آن نسل، حماسه و پیروزی خواهد آفرید.

هفته‌نامه‌ صبح صادق -- 18/11/1389 -- شماره 487 -- صفحه 16