نمازخواندن بهره بردن است و نماز اول وقت خواندن بهره ویژه بردن.
ام حمیده پس از شهادت امام صادق علیه السلام می‌فرمود:
امام در موقع جان سپردن چشم‌های مبارک خود را باز کرد و فرمود«تمام اقوام مرا نزد من جمع کنید.» پس از اینکه همه به بالینش آمدند، نگاهی به آنها کرد و فرمود:«شفاعت ما اهل بیت کسی که نماز را سبک بشمارد، نمی‌رسد.»
و روشن است که یکی از مصادیق سبک شمردن نماز، آن است که خواندن آن را از اول وقت به تأخیر افکنیم.
فضیلت نماز اول وقت.
نماز اول وقت حضور بر سر قرار با معشوق است. زیرا قراری که معشوق برای عاشق می گذارد، در هنگامه نماز اول وقت می باشد . لذا انسان نمازگذار باید برای حاضر شدن بر سر قرار، خود را آماده کند و آن آماده بودن جهت تکبیره الاحرام در اول وقت می باشد .
نماز خواندن بهره بردن است و نماز اول وقت خواندن بهره ویژه بردن.
زیرا زمان اول وقت برای نماز دارای مغناطیسی است که انسان را در فضای معنوی قرار می دهد . زمان اول وقت برای نماز دریای کرامت است که هر کس در آن غوطه ور شود اهل کرامت می شود .
بطوری که یکی از عرفا می گوید: بر نماز اول وقت اصرار و مداومت کنید، اگر اهل کرامت نشدید مرا لعن کنید .
یکی دیگر از عرفا به شاگردانش می گوید:
بجای پرداختن به این همه مستحبات و نوافل، سعی کنید نماز را اول وقتش بخوانید، که هر چه می خواهید در نماز اول وقت است . شما اصل را رها کرده اید و به فروعات چسبیده اید .
منتهی این را هم بدانید که نماز اول وقت خیلی سخت است . چون اراده می خواهد . روحیه ماجرا جویی در برابر نفس اماره راحت طلب، می خواهد . رها کردن رختخواب در صبح و رها کردن کار در ظهر و شب می خواهد . و اینها همه هزینه کردن عاشق در مسیر عشق می باشد .
در زمان اول وقت برای نماز درهای رحمت خداوند به روی بندگان باز می شود و هر کس در آن زمان بیدار و در عرصه راز و نیاز رو به قبله و در نماز باشد و از خدا طلب کند، قافیه زندگی را برده است . به ویژه هنگام نماز صبح که از با فضیلت ترین اوقات، طلایی ترین فرصت و با بهره ترین زمان حضور در محضر دوست می باشد .
عرفا می گویند: وقتی عاشق در حوزه عشق بازی اصرار داشته باشد و مرتب بر در خانه معشوق بکوبد و به جای خسته عشق شدن، کشته عشق شود و معشوق پافشاری او را در عشق بازی ببیند، در اینجا انقلابی صورت می گیرد و معشوق خود، عاشق می شود و وضعیتی پیش می آید که خدا می شود عاشق و بنده می شود معشوق .
حدیث قدسی: و من عشقته قتلته (معشوق خدا کشته عشق است)
و این پرواز روح و معراج مومن و ورود به عالم ملکوت و غوطه ور شدن در دریای کرامت و گام نهادن در مسیر کمال است و کمال انسان هنگامی شروع می شود که انسان معشوق خدا گردد .
سفارش امام زمان (عج) به نماز اول وقت
مرحوم کلینی از زهری نقل کرده که گفت: مدت های مدیدی در طلب حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف بودم و در این راه اموال فراوانی (در راه خدا) خرج کردم اما به هدف نرسیدم تا اینکه به خدمت محمد بن عثمان رسیدم و مدتی در خدمت او بودم تا روزی از او به التماس خواستم که مرا به خدمت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف ببرد . محمد بن عثمان پاسخ منفی داد ولی در مقابل تضرع بسیار من سرانجام لطف کرد و فرمود: فردا اول وقت بیا .
فردای آن روز اول وقت به خدمت محمد بن عثمان رفتم . دیدم جوانی خوش سیما و خوشبو همراه اوست و به من اشاره کرد که: این است آن کس که در طلبش هستی .
به خدمت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف رفتم و آنچه داشتم مطرح کردم . ایشان جواب مرا فرمود ، تا به خانه ای رسیدیم و داخل خانه شد و دیگر حضرتش را ندیدم . در این ملاقات ایشان دو بار به من فرمود: از رحمت خود به دور است کسی که نماز مغرب را به قدری به تاخیر بیندازد تا ستاره ها نمایان شوند .
محبوبیت نماز در وقت
امام صادق علیه السلام فرمودند: بهترین اعمال نزد خداوند، نماز اول وقت است پس از آن نیکى به پدرو مادر، و سپس جهاد در راه خدا است .
ضایع نمودن وقت نماز
حضرت محمد صلی الله علیه وآله فرمودند: شیطان همیشه از مؤ من مى ترسد تا زمانى که بر نمازهاى پنجگانه محافظت دارد و در وقتش به جا مى آورد، اما هنگامى که وقت نماز را ضایع کرد بر او جرات پیدا مى کند و او را در گناهان بزرگ مى اندازد .
تأخیر نماز و محرومیت از شفاعت حضرت محمد صلی الله علیه وآله فرمودند: فرداى قیامت شفاعت من به کسى که نماز واجب را تا پس از وقت آن به تاخیراندازد، نخواهد رسید .
نماز در وقت خودش
امام صادق علیه السلام فرمودند: نماز واجب را در وقت خودش بخوان، مانند کسى که نماز وداع مى خواند و مى ترسد که بعد از این توفیق نماز خواندن نیابد .
مذمت تأخیر نماز
حضرت محمد صلی الله علیه وآله فرمودند: سه چیز را نباید تاخیر انداخت، نماز همین که وقت آن رسید، و برداشتن جنازه وقتى آماده شد، و شوهر دادن بیوه وقتى هم کفو خود را یافت .
امام حسن عسکری علیه السلام فرمودند: ملعون است، ملعون است، کسى که نماز صبحش را تاخیر بیندازد تا زمانى که ستارگان محو شوند .
تأثیر نماز اول وقت حضرت محمد صلی الله علیه وآله فرمودند:
بنده اى (نمازگزار) که اهتمام و مواظبت به اوقات نماز نماید، و مواضع آفتاب را براى وقت نمازش دقت کند، من ضمانت مى کنم براى او در دم مرگ، راحتى را و دفع و رفع هموم و درد و اندوه و نجات از آتش جهنم را .
پاداش نماز اول وقت امام حسن عسکری علیه السلام فرمودند:
موسى با خداوند سخن گفت و از پروردگار خویش پرسید: خدایا! پاداش کسى که نمازش را اول وقت مى خواند چیست؟ خداوند تبارک و تعالى فرمود: خواهش و خواسته او را برآورده مى کنم و بهشت را بر او مباح مى گردانم .
نماز اول وقت نورى از در قیامت
حضرت محمد صلی الله علیه وآله فرمودند: کسى که نمازهاى پنج گانه اش را با طهارت کامل در اول وقت به جا آورد، این نماز در قیامت براى او نور و برهان است و کسى که نمازش را ضایع کند، با فرعون و هامان محشور خواهد بود .
نماز امیرالمومنین در معرکه صفین
امیرالمؤمنین علی علیه السلام در جنگ صفین در حال جنگ، گاه به گاه به خورشید نگاه می‌کرد. ابن عباس دلیل این کار را پرسید. امام فرمود:«می‌خواهم بدانم کی ظهر می‌شود تا نماز بخوانیم.»
ابن عباس گفت:«مگر حالا وقت نماز است؟ ما در حال جنگیم!»
امام فرمود:«ما برای نماز می‌جنگیم!»
تعجیل در کارنیک
زُراره از امام باقر (ع) می پرسد: خداوند کار شما را به صلاح آورد، اداى نمازها در اول وقت آن بهتر است، یا در وسط وقت، یا در آخر وقت؟ امام (ع) فرمود: در اول وقت. رسول خدا (ص) فرمود: «خداوند عزّوجلّ، کارهاى نیک را موقعى دوست دارد که در انجام آن تعجیل شود».
کمال نماز در اول وقت
امام صادق (ع): «هر که نمازهاى واجب را در اول وقت بخواند و درست ادا کند، فرشته آن را پاک و درخشان به آسمان رساند و آن نماز فریاد زند خدا تو را حفظ کند چنانچه حفظم کردی و تو را به خدا سپارم چنانچه مرا به فرشتهاى کریم سپردى و هر که بدون عذر بعد از وقتش، آن را بدون دقت و ارتباط معنوی لازم بخواند، فرشته آن را سیاه و تاریک بالا برد و آن نماز فریاد کشد خدا ضایعت کند چنانچه ضایعم کردى و رعایتت نکند چنانچه رعایتم نکردى...».
علمای بزرگ هم با توجه به این احادیث مردم را سفارش به انجام نماز در اول وقت نموده و آن را از اصول مهمّ سیر و سلوک و قُرب به سوی خدا و کمال انسانی دانسته اند.
الکافی، ج 3، ص 274.
وسائل الشیعة، ج 4، ص 123 و 124.
ر.ک: موسوی (امام خمینی)، سید روح الله،آداب الصلاة، ص 108، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، تهران، چاپ هفتم، 1378ش.
